(Nie)Artykuł – O nie! Tylko nie gra słowna! – Czyli jedna ze zmór tłumaczy

                Ostatnio na Disney Channel pojawił się nowy serial zwany Miraculum. Moja siostra i ja polubiłyśmy go, bo ma bardzo ciekawą koncepcję co do OTP (One True Parring) całej serii. Nie będę spojlerować, o co chodzi, bo mnie zaszlachtujecie chyba za to. Cóż, ale ja nie o tym miałam.

                Lucy była oburzona faktem, że ,,My Lady”, tak jak Czarny Kot nazywa Biedronkę, przetłumaczyli na ,,Biedrońsiu”, czy jakkolwiek to inaczej szło. Nie pamiętam, bo bardziej oglądałam angielską wersję, a do tego czytam z tego uniwersum fanficki po angielsku, więc jakoś specjalnie się nie gniewajcie na mnie, co? Dzięki. Wracając, nie daje się przetłumaczyć tak łatwo, jak się wszystkim dookoła na początku wydaje.

                Dowód? A proszę bardzo.

                Nieprzetłumaczalne gry słów to zmora tłumaczy.

                W angielskiej wersji Czarny Kot nazywa Biedronkę ,,My Lady”, ponieważ wiąże się to z angielskim słówkiem ,,Ladybug” – czyli właśnie Biedronka. Powstaje z tego połączenia gra słów, która nie miałaby najmniejszego sensu w języku polskim. No bo jak można wiązać nazywanie Biedronki Moją Panią, co?

                Podam wam inny przykład.

                Wszyscy znamy powiedzenie: ,,Ciekawość to pierwszy stopień do Piekła”. Jej angielski odpowiednik to: ,,Curiosity killed the cat”, czyli ,,Ciekawość zabiła kota”.

                Podam wam przykładowy dialog, jaki mógłby się wydarzyć po angielsku:

                – Curiosity killed…

                – The cat, yeah, I know.                                    

                Można to normalnie przetłumaczyć z naszym rodzimym powiedzeniem, bo tutaj nie jest ważne, czy chodzi o zwierzaka czy o Piekło:

                – Ciekawość to…

                – Pierwszy stopień do Piekła, taa, wiem.

                A teraz ten sam związek frazeologiczny zastosujmy do innego dialogu:

                – Curiosity killed the cat.

                –­ I’m Snake.

                Przetłumaczmy to na polski:

                – Ciekawość zabiła kota.

                – Jestem Wężem.

                Tutaj nie można byłoby zastosować naszego rodzimego powiedzenia, bo jaki niby związek ma wąż i Piekło? Co prawda można by doszukiwać się przyczyn w Biblii, no ale i tak ten dialog miałby niewiele więcej sensu, ze względu na grę słów, gdzie potrzebne były zwierzęta. W pierwszym przykładzie nie było to ważne, ale w drugim – już tak.

                Podajmy teraz inny przykład. Jak wszyscy doskonale wiemy, Krzysztof Ibisz wraz z wiekiem młodnieje. W Polszy wiele osób o tym oczywiście wie. Ale kto wie chociażby w Ameryce? O ile część z nich w ogóle wie, gdzie Polska leży, ale nieważne.

                Żeby przetłumaczyć zdanie na język angielski:

                – No normalnie jeszcze trochę, a będziesz drugim Ibiszem!

                – Wiesz, chodzę do niego na korki z urody to teraz widzisz efekty.

                Tutaj mamy dwie możliwości:

a)      Pozostawić Ibisza w niezmienionej formie, ale dodać przypis o kogo chodzi i dlaczego wynika cały komizm słowny,

b)      Zmienić Ibisza na amerykański jego odpowiednik (że z wiekiem gość młodnieje), dzięki czemu przeciętny czytelnik tamtych rejonów zajarzy od razu, o co chodzi.

                Opcja b) oczywiście jest lepszym wyborem, bo nikt nie musi się domyślać i głowić, o co kurna temu autorowi chodzi?! No i czytelnik od razu zajarzy komizm całości i będzie się śmiał, a o to w niektórych fragmentach właśnie chodzi, prawda?

                Ale w niektórych miejscach trzeba przetłumaczyć dosłownie, bo inaczej nie ujdzie tego inaczej ująć, a i tak zrozumie się o co chodzi, na przykład:

                – Ciekawość to pierwszy stopień do Piekła.

                – Skoro tak, to zamierzam być jeszcze bardziej ciekawski. W Piekle są sami fajni ziomkowie, a nie nudziarze!

                Tutaj trzeba przetłumaczyć to dosłownie, bo jakby zamienić przysłowie nasze na Curiosity killed the cat, to cały dialog nie miałby najmniejszego sensu. W końcu co wspólnego mają koty i Piekło? Chociaż jakby tak się zastanowić to na chama dałoby się ich połączyć… No to inaczej.

                – No i co, wyszło szydło z worka?

                – O co ci chodzi? Szydło jest premierem, nie ma potrzeby żeby żyła w worku!

                Coś cholernie nieprzetłumaczalnego na język angielski. Widzicie? Też mamy takie gry słowne. Tego nawet przy największych chęciach nie przetłumaczycie tak, żeby miało to sens po angielsku. Tak jak to było z ,,Biedroneczką”, czyż nie?

                Ludzie, szanujmy się troszkę. I szanujmy pracę tłumaczy, bo oni mają przechlapane, kiedy przychodzi do właśnie takich gier słownych. Pogódźmy się z tym, że nie da się wszystkim dogodzić. Może i lud jest zły za tę ,,Biedronsię”, no ale niech przetłumaczą ci ludzie tę grę z ,,Ladybug – My Lady” tak, żeby mieli jak chcieli i żeby została zachowana gra słowna, a nie, że po prostu podadzą ,,Moja Pani” i będą przeszczęśliwi. Co to to nie. Chętnie się dowiem, jak to im pójdzie.

                Darka3363